فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 6، شماره 3، پاییز 92 ، شماره پی در پی 21

معرفی و بررسی سکینه الصالحین

صفحه (0 - 0)
حمید رضایی،محمد محمدی زنجیرانی
تاریخ دریافت مقاله :
تاریخ پذیرش قطعی مقاله :

چکیده
یکی از چهره های برجسته و شاخص عرفانی در سده هفتم هجری، سعدالدین حمّویه(586 -649 ه.ق) است اما وی علیرغم جایگاه والایش در عرفان اسلامی متأسفانه چندان شناخته شده نیست. از حمویه آثار متعددی در دسترس است که برخی هنوز بصورت نسخه خطی باقی مانده و مورد تصحیح و پژوهش قرار نگرفته اند. ازجمله مهمترین آثار وی رساله سکینه الصالحین است که حاوی مطالبیست که ما را در شناخت بیشتر آرا، عقاید و نحوۀ سلوک وی یاری میدهد. این رساله دشواریهای سایر آثـارحمویه را ندارد و بهمین دلیـل منبع بسیار ارزشمنـدی در شناخت اندیشه های عرفانی وی بشمار میرود. مخاطبان این رساله عموم سالکان راه حق هستند. حمویه ضمن معرفی علم معامله و مکاشفه و معنی بغی، موانع و آفات راه سالک را برمیشمارد و سالک راه حق را از آن برحذر میدارد. این اثر در چهار باب تألیف شده است. باب اول: باب فی الاوایل و البدایات، در بیان عدل انسان و معرفت عدل حق تعالی. باب دوم: باب فی الاواخر و النهایات، در بیان احسان و ایتاء ذی القربی باب سوم: باب فی الموانع و الآفات، و آن در بیان نهی و منکر و فحشا. باب چهارم: باب فی تبدیل الاخلاق و تحصیل الحسنات و آن در نهی بغی است.در پژوهش حاضر ضمن شرح زندگانی و معرفی آثار سعدالدین حمویه برپایۀ منابع کهن و همروزگار وی ، به معرفی رسالۀ سکینه الصالحین ، بیان اهمیت آن و ویژگیهای سبکی آن پرداخته شده است. مطالب نقل شده از سکینه الصالحین در پژوهش حاضر برگرفته از تصحیحی است که از این رساله بر اساس نسخه های کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی ، کتابخانۀ بروسه ترکیه و کتابخانۀ ایاصوفیا انجام گرفته است.

کلمات کلیدی
عرفان , سعدالدین حمویه , سکینه الصالحین , قرن هفتم , طریقت کبرویه